Σε σήριαλ δίχως τέλος εξελίσσεται το πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής στον τομέα της ανακύκλωσης. Με τις ευθύνες να βαραίνουν κυρίως τη Διοίκηση, η οποία παρότι γνωρίζει το ζήτημα αδυνατεί να βρει λύση, η κατάσταση δείχνει να επιδεινώνεται, αν και το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία εξαιτίας της απουσίας κρατικών, δημόσιων μηχανισμών ελέγχου.
Προς τη θετική κατεύθυνση κινείται η δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.), αν και η επίλυση του προβλήματος θα μπορέσει να επιτευχθεί μόνο με την ολοκληρωμένη λειτουργία του, αλλά και με τη θεσμοθέτηση αρμοδιοτήτων και διαδικασιών ελέγχου τόσο των υπόχρεων που δεν είναι συμβεβλημένοι με Σύστημα Ειδικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), όσο και της ακρίβειας των δηλώσεων χρηματικών εισφορών που καταθέτουν οι υπόχρεοι στα Συστήματα.
ΕΟΑΝ
Ο πρόεδρος του ΕΟΝ Δημήτρης Πολιτόπουλος σε συνέντευξη του στο «Έθνος της Κυριακής» στις 23 Σεπτεμβρίου 2018 δήλωσε ότι από την μέχρι τώρα λειτουργία του ΕΜΠΑ διαπιστώνεται μείωση της φοροδιαφυγής κατά 10% και προανήγγειλε από το 2019 την πλήρη λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας, όπου θα συλλέγονται και θα διασταυρώνονται όλα τα στοιχεία από τους παραγωγούς, τους δήμους και τα συστήματα ανακύκλωσης, τονίζοντας ότι μέσω αυτής της πληροφορίας θα αρχίσουν συστηματικές και εντατικές παρεμβάσεις της πολιτείας
Άλλωστε και ο ίδιος ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) κ. Δημήτρης Πολιτόπουλος είχε παραδεχθεί τον Ιανουάριο του 2017, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της μόνιμης Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής ότι έχει διαπιστωθεί μια τεράστια αδυναμία ελέγχου ολοκλήρου του κύκλου της διαχείρισης των αποβλήτων και για αυτό κρίθηκε σκόπιμο η σύσταση ειδικής διεύθυνσης στον ΕΟΑΝ. Όπως είχε επισημάνει, τα έσοδα από τα συστήματα είναι 50 εκατομμύρια «και διαφαίνεται ότι αν περιορίσουμε την εισφοροδιαφυγή (10% έως 40%) θα τα αυξήσουμε ετησίως κατά 15 εκατομμύρια ευρώ».
Απραξία της πολιτείας
Η εκτίμηση του ΕΟΑΝ δείχνει συντηρητική, εάν συγκριθεί με τα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί σε εκδήλωση της «Re-Battery AE» τον Νοέμβριο 2013 στο ξενοδοχείο Athens Hilton στο πλαίσιο του πολυσυνεδρίου Capital+Vision. Στην εκδήλωση όπου παρευρέθηκαν για πρώτη φορά εκπρόσωποι επιχειρήσεων από όλο τον Οικονομικό Χώρο της μπαταρίας (Εισαγωγείς, Επισκευαστές, Συλλέκτες, Ανακυκλωτές) καταδικάστηκε απ’ όλους, με αιχμές για την απραξία της πολιτείας, κάθε είδους παράτυπη/παράνομη περιβαλλοντικά και φορολογικά συναλλαγή στο προϊόν/ απόβλητο της μπαταρίας.
Προσδιορίστηκε το μέγεθος της συμβολής του Οικονομικού Χώρου της μπαταρίας στα 320 εκ. €, με την απόδοση φορολογικών εσόδων ύψους 80 εκ. € και την εξασφάλιση 3.750 θέσεων εργασίας.
Κατά ανάλογο τρόπο, εκτιμήθηκε ότι η συντελούμενη φοροδιαφυγή που εντοπίζεται σε παράνομες συναλλαγές στο χώρο, αγγίζει τα 20 εκ. €.
Στην ίδια εκδήλωση θέμα αιχμής και με τη συμφωνία όλων των παρευρεθέντων αναδείχθηκε η κατάργηση των διακρίσεων μέσω εισφοροδιαφυγής και φοροδιαφυγής.
Αυτή η …ρωγμή στο δημόσιο σύστημα ελέγχου και είσπραξης εσόδων πιστοποιεί, με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, το μέγεθος των διακρίσεων που υφίσταται η νόμιμη και υγιής επιχειρηματικότητα από τις παραβατικές επιχειρηματικές πρακτικές που έχουν πολλάκις και πολλαπλώς καταγγελθεί από όλους τους εμπλεκόμενους.
Η παράνομη διαχείριση του αποβλήτου που συνεχίζει ατιμώρητα να ασκείται από διάφορες “επιχειρηματικές” μειοψηφίες, εκτός από τη διατήρηση μιας παραοικονομίας με σοβαρές συνέπειες στην υγιή επιχειρηματικότητα έχει και τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
«Ο ρυπαίνων πληρώνει»
Τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) χρηματοδοτούνται από τη χρηματική εισφορά των υπόχρεων/εισαγωγέων, οι οποίοι αποδίδουν στο Σύστημα το «περιβαλλοντικό τέλος» που εισπράττουν από τον καταναλωτή. Κατά συνέπεια ο ρόλος των υπόχρεων είναι σημαντικός γιατί μέσω της χρηματικής εισφοράς που αποδίδουν, προσφέρουν στο Σύστημα την δυνατότητα απόκτησης ή ανάπτυξης «μέσων / εργαλείων» που διασφαλίζουν τις διεργασίες για την ορθότερη διαχείριση του αποβλήτου, εκπληρώνοντας με αυτό τον τρόπο, τη νόμιμη υποχρέωση τους βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Σύμφωνα με τους υπευθύνους της Re-Battery ΑΕ, η νομική υποχρέωση των υπόχρεων δεν μπορεί και δεν πρέπει να περαιώνεται με τη συνεργασία, ίδρυση, συμμετοχή σε ένα ΣΕΔ ή την καταβολή της χρηματικής εισφοράς, αλλά με τον έλεγχο της διαχείρισης και του προορισμού της (της χρηματικής εισφοράς) από το ΣΕΔ με το οποίο συμβάλλονται. Όπως αναφέρουν, «η υποχρέωση των υπόχρεων περαιώνεται και αυτοί πρέπει να απαλλάσσονται κάθε ευθύνης, μόνο αν τα συστήματα στα οποία μετέχουν εκπληρώνουν τους στόχους που αναλογούν στις χρηματικές εισφορές που εισπράχθηκαν και αυτές οι εισφορές χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά για τον σκοπό που νομίμως προορίζονται».
Το μέγεθος της συμμετοχής των συλλεκτών στην Re-Battery Α.Ε. πάντως, αποδεικνύει την αναγνώριση, εκ μέρους τους, της προσπάθειας του Συστήματος για διαφάνεια και του συνεχούς ενδιαφέροντος για ενημέρωση και υποστήριξη του κλάδου.
ΕΜΠΑ
Ο πρόεδρος του ΕΟΝ Δημήτρης Πολιτόπουλος στη συνέντευξη του στο «Έθνος της Κυριακής», αναφερόμενος στον απολογισμό από την μέχρι τώρα λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών όσον αφορά στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής σημείωσε ότι:
«Το Μητρώο είναι σε πάρα πολύ προχωρημένο επίπεδο. Ανήκει στο υπουργείο Περιβάλλοντος, και ο ΕΟΑΝ θα αντλήσει στοιχεία από το Μητρώο, όταν θα ανοίξει αυτή η ηλεκτρονική πλατφόρμα. Θα βλέπουμε την εξέλιξη, το κόστος, θα έχουμε μια πλήρη οικονομοτεχνική εικόνα ανά δήμο, πανελλαδικά. Σε ό,τι αφορά στο κομμάτι της φοροδιαφυγής στην ανακύκλωση -που έφτανε μέχρι το 45% – µε τα νέα μέτρα που έχουμε λάβει, ήδη υπάρχει μια μείωση περίπου στο 10%. Όσο η πληροφορία των μέτρων που λαμβάνονται – διοικητικά ή και ποινικά φτάνει στον τελικό χρήστη, θα συνεχίσει να μειώνεται. Στόχος µας η αύξηση της ανακύκλωσης».
Ο ίδιος τόνισε ότι «εμείς ως πολιτεία εκείνο που θέλουμε από τον δήμο είναι ετησίως να καταγράφουμε αύξηση της ανακύκλωσης. Από το 2019 θα υπάρχει ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπου θα συλλέγονται αυτά τα στοιχεία και µέσω αυτής της πληροφορίας θα αρχίσουν και οι παρεμβάσεις της πολιτείας ώστε να αρθούν τα προβλήματα που τυχόν διαπιστώνονται σε κάποιους δήμους».
